Mục lục
Mã thầy, củ năn, Năng ngọt – eleocharis dulcis ( Burm,f) Trin. exHenschel var.tuberosa ( Roxb.) Koyama, thuộc học Cói – Cyperacceae.
Mô tả mã thầy
Cây thảo thủy sinh sống nhiều năm. Củ to, đen, njac trắng giòn, ngọt. Thân hình trụ cao 15-60cm hay hơn, đường kính 1.5-3mm hay hơn, bóng. Lá tạo thành bẹ ngắn ở gốc, dễ rách. Cụm hoa bông dạng tháp nút, dài 2-5cm, rộng bằng thân; hoa có 7 tơ màu vàng nâu, 2-3 nhị, 2-3 đầu nhụy. Quả bế dài bằng ½ vẩy. Có 5-7 tia, tròn.
Sinh thái:
Cây trồng, ưa khí hậu vùng núi cao.Trồng khoảng 200-240 ngày là có thu hoạch, có thể cho 10-15 tấn mỗi hecta.Mùa hoán 7-10.
Phân bố:
TRồng ở Hà Giang, Cao Bằng, Lâm Đồng, Kiên Giang. Còn có ở Ấn Độ, Trung Quốc, Triều tiên, Nhật Bản.
Bộ phận dùng:
củ tam thất và phần thân trên mặt đất – Tuber et Herba Eleocharidis Tuberosae.
Thành phần hóa học:
Củ năn chứa lượng tinh bột và protein tương tự Năn Ngọt nhưng có lượng đường cao hơn.
Tính vị, tác dụng mã thầy
Cỏ có vị ngọt, tính hàn; có tác dụng hóa đàm, giải nhiệt, tiêu tích, minh mục.
Công dụng củ mã thầy
Củ dùng ăn, nấu canh, nấu chè, làm mứt, là loại thức ân bổ mát. Cũng được làm dùng thuốc cầm máu. Khi nghiền thành một chất dịch như sữa, dịch này có tác dụng ức chế sự sinh trưởng của staphylococcus và Bacilusss Coli. Có tắc giả cho là củ được dùng trị tiêu khát, bệnh về gan, táo bón, lỵ ra máu, mắt sưng đỏ. Liều dùng 10-20g, dạng thuốc sắc.
Ở vân Nam ( Trung Quốc), củ được dùng trị trẻ em thực tích, phát sốt, hoảng đản, mắt đỏ, đái buốt ( nhiệt lâm), phần cây trên mặt đất dùng làm thuốc thanh nhiệt lợi niệu. Một số thảo dược hỗ trợ được các bệnh về ung thư như tác dụng củ tam thất hay nụ tam thất cũng giúp thanh nhiệt giải độc mà bạn có thể tham khảo
xem thêm:
