Ma hoàng, thảo ma hoàng – ephedra sinica Stap, thuộc họ Ma hoàng – Ephedraceae.
Mô tả: Cây thảo, mọc thẳng đứng, cao 30 – 70cm. Thân có nhiều đốt, mỗi đốt dài 3 – 6cm. trên có rãnh dọc.
Lá mọc đối hay mọc vòng từng 3 lá một, thoái hóa thành vẩy nhỏ, phía dưới lá màu hồng nâu, phía trên màu tro trắng, đầu lá nhọn và cứng. Hoa đực, hoa cái khác cành. Cành hoa đực nhiều hơn ( 4 – 5 đôi ). Quả thịt màu đỏ.
Sinh thái: Cây ưa khí hậu mát; mọc được nơi cằn cỗi. Ra hoa nhiều hàng năm, tái sinh chủ yếu từ hạt và cây chồi từ gốc.
Phân bố: Cây được nhập trồng ở vườn thuốc SaPa, tỉnh Lào Cai. Ở những nơi khác khí hậu nóng và ấm nhiều, cây không thích nghi được.
Bộ phận thường được sử dụng: toàn cây – herba ephedrae, thường gọi là Ma Hoàng.
Thành phần hóa học của cây: có 1 – ephedrine, d – pseudoephedrine, 1 – norephedrine, ephedroxane, 2.3.4.5.6 – tetraethylpyrozine.
Tính vị, tác dụng: vị the, hơi đắng, tính ấm, có tác dụng làm ra mồ hôi, hạ đờm, suyễn, lợi tiểu, tiêu phù.
Công dụng: chữa cảm mạo, ho, viêm phế quản, hen suyễn. Liều dùng 5 – 10g, dạng thuốc sắc.
Đơn thuốc:
1. Chữa cảm mạo, viêm phế quản, hen suyển; Ma hoàng 8g, hạnh nhân 8g, quế chi 6g, cam thảo 4g, nước 600ml, sắc còn 200ml, chia làm 3 lần, uống trong ngày.
2. Chữa viêm phế quản mạn tính, lao: ma hoàng 5g, bán hạ 2g, tế tân 3g, ngũ vị tử 1g, nước 600ml sắc còn 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.
Ghi chú: những người biểu hư, ra mồ hôi nhiều và phổi nóng không nên dùng.
