Mục lục
Dây bình bát còn gọi với tên khác là mảnh bát – thuộc họ Bầu Bí. Dây bình bát không chỉ là một cây thuốc nam chữa bệnh mà còn được người dân quê tôi gọi là bình bát dây là một loại cây leo mọc dại.
Mô tả dây bình bát mảnh bát
Cây thảo nhẵn và mảnh, mọc leo cao, đôi khi dài tới 5m hay hơn. Lá hình 5 cạnh, có răng, rộng 5-8cm, hình tim ở gốc, rất nhẵn, chia làm 5 thùy hình tam giác, có mũi nhọn cứng, tua cuốn đơn. Hoa đực và hoa cái giống nhau, mọc đơn độc hay xếp hai cái một nách lá, có cuống dài 2 cm. Quả hình trứng ngược hoặc thuôn, dài 5cm, rộng 2,5cm, khi chín có màu đỏ và thịt quả chứa nhiều hạt.
dây bình bát
Sinh thái:
Mọc hoang trên rẫy, bờ rào, lùm bụi, từ vùng thấp lên đến vùng cao 1500m.
Ra hoa quả gần như quanh năm.
Phân bố:
Quảng Ninh, Nam Định, Ninh Bình, thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Khánh Hòa Lâm Đồng.
Còn có ở Ấn Độ, Trung Quốc, Campuchia, Malayxia, Indonexia và nhiều nước nhiệt đới khác.
Bộ phận hay dùng:
Lá, rễ và toàn cây.
Thành phần hóa học:
Cây chứa enzym, hormon và vết của alcaloid. Dịch lá chứa một amylase. Rễ chứa acetat lupeol và acetat B- amyrin và b-sitosterol. Quả non (của thứ cây đắng) chứa lypeol, b-amyrin và cả cucurbitacin B-glucoid.
Tính vị, tác dụng:
Vỏ và rễ có tác dụng xổ, rễ hạ nhiệt; lá hạ nhiệt, dùng ngoài chống ngứa, tiêu viêm; quả trị đái đường.
Dây mảnh bát có tác dụng gì ?
Lá non và quả dùng làm rau ăn.
Ở Ấn Độ, dịch lá và rễ dùng trị đái đường.
Ở Campuchia, người ta dùng dịch triết từ thân cây để trị bệnh đau giác mạc.
Ở Ấn Độ, người ta dùng cả cây để làm thuốc trị bệnh lậu. Lá dùng đáp ở ngoài da trị phát ban da, trị ghẻ lở, mụn nhọt, các vết thương các vết rắn cắn.
Ở Indonexia, người ta còn dùng cây làm thuốc trị bệnh đậu mùa, đau dạ dày và ruột.
Dân gian dùng củ ngâm rượu bóp chữa sưng đau hay các khớp bị viêm; có nười dùng dây lá Mảnh bát phối hợp với Bùm Sụm, Cỏ màn trầu, Dền gai, mỗi thứ một nắm sắc uống để trị huyết áp cao.
xem thêm:
