Mần tưới hay còn gọi là Bội lan, Trạch lan – Eupatorium fortunei Turcz., thuộc họ Cúc – Asteraceae. Đây là một giống cây không xa lạ đối với mỗi người dân, đặc biệt là chị em phụ nữ, tác dụng điều hòa kinh nguyệt rất tốt.
Mô tả cây mần tưới
Cây thảo sống nhiều năm, cao 30-100cm. Thân có lông tơ. Các cành non màu tím, có rãnh dọc. Lá mọc đối, hình dải rộng, nhọn dài ở đầu, thon hẹp ngắn ở gốc, dài 5-0 12cm, rộng 2,4-4.5cm, mép lá có rang đều, nhẵn và có nhiều tuyến trên cả hai mặt; gân lá hình lông chim. Cụm hoa chung dạng ngù kép ở ngọn cây, cụm hoa đầu dài 7-8mm, trên cuống phủ lông ngắn, dày đặc. Tổng bao gồm 9-10 lá bắc xếp hàng. Trong mỗi cụm hoa đầu có 5 hoa, tất cả đều hình ống, lưỡng tính, màu tím nhạt. Quả bế, màu đen đen, có 5 gờ dọc, mào lông trên đỉnh quả dài 3.5mm, màu trắng.
MẦM TƯỚI
Sinh thái: Mọc ở ven suối trong rừng ẩm, các bãi đất ẩm ven rừng. Ra hoa kết quả từ tháng 2-6, cũng có khi gặp cây ra hoa vào mùa đông.
Phân bố: Lào Cai, Cao Bằng, Lạng Sơn, Phú Thọ, Thái Nguyên. Cũng thường được ương trong vườn. Còn có ở Ấn Độ, Trung Quốc, Lào, Nhật Bản, Liên Bang Nga. Lào cai được xem là cái ồi trông tam thất lớn nhất Viet Nam các ban có thể tìm hiểu về tác dụng nụ tam thất và tác dụng củ tam thất ở phần chữ đỏ nhé
Bộ phận dùng: toàn cây. Thường gọi là Bộ lan.
Thu hái toàn cây vào mùa hạ tước khi cây ra hoa, dùng tươi hoặc phơi khô trong râm để dùng dần.
Thành phần hóa học: Cây chứa tinh dàu, trong đó chủ yếu có p-cymene, methyl thymolether, neryl acetate, lindelofine, O-coumaric acid, taraxasteryl palmitate.
Tính vị, tác dụng: Vị cay tính binh, có tác dụng hoạt huyết, phá ứ huyết, lợi thủy, tiêu thũng, sát trùng.
Công dụng cây mần tưới
Mấm tưới thường dùng trị; Kinh nguyệt bế, kinh nguyệt không đều, dàn bà đẻ đau bụng do ứ huyết, phù thũng, choáng váng hoa mắt, chấn thương, mụn nhọt, lở ngứa ngoài da. Ngày dùng 6-12g, dạng thuốc sắc.
Nhân dân ta thường dùng mần tưới non ăn sống, ăn gỏi như các loại rau thơm. Bên cạnh đó, cũng dùng lá nấu canh ăn cho mát, giải nhiệt, giải cảm. Lá cũng dùng hãm uống lợi tiêu hóa, kích thích ăn ngon miệng và làm rau hơm.
Người ta dùng Mần tưới để trừ bọ gà, mạt gà, rệp, mọt, bọ chó. Đặt cành lá Mân tưới vào hũ đựng đậu xanh, đậu đen, cau khô để trừ mọt và sâu; hái cành lá Mần tưới cho vào ổ gà, ổ chó sau khi làm vệ sinh sẽ trừ được bọ gà, ổ chó ở trong ổ, cứ vài ngày lại vệ sinh và thay lá một lần. Giường có rệp sau khi giũ và diệt rệp, rải cành lá Mần tưới dưới chiếu vài lần sẽ diệt hết rệp.
Người ta dùng lá mần tưới giã nhỏ cho vào túi vải xát trực tiếp vào tay hay chân để xoa muỗi và dĩn (con bọ mắt) có hiệu quả tốt trong vòng hai ba giờ. Bên nữ nông thôn cũng thường dùng mần tưới nấu nước gội cho sạch tóc.
CÁC BẠN CÓ THỂ TÌM HIỂU THÊM:
- Mặc mát và những lưu ý mà bạn chưa biết
- MẮC CỌOC DẠI – NHỮNG CÔNG DỤNG ĐẶC BIỆT
- Chữa trị Cảm mạo từ Mắc cá xanh
