Mật sạ cứng, Da tông – Meliosma simplicifolia (Roxb.) Walp. subsp. rigida (Sieb. et Zucc.) Beusekom, thuộc họ Thanh phong – Sabiaceae.
Mô tả Mật sạ cứng
Cây gỗ nhỏ thường xanh, cao tới 10m, vỏ màu tro nâu, cành non phủ lông mềm. Lá đơn, mọc so le, hình ngọn giáo ngược hay hình bầu dục, dài 8-25cm, rộng 3-5cm, mép thường có răng thưa, nhọn, ít khi mép nguyên, mặt dưới có lông thưa hay dày; cuống lá dài 2.5- 3cm, có lông ngắn.
Chuỳ hoa ở ngọn, cao 10-30cm, có lông dày sát; hoa nhỏ, màu trắng; lá đài 5; cánh hoa 5; nhị 5. Quả hạch gần hình cầu, đường kính 5- 8mm, mang đài tồn tại.
Sinh thái Mật sạ cứng
Cây mọc trong rừng lá rộng thường xanh nhiệt đới, trạng thái nguyên sinh và thứ sinh từ vùng thấp lên đến độ cao 1500m.
Cây trung tính, lúc non cần có bóng che, đến tuổi thành thục, cây cần ánh sáng đầy đủ để sinh trưởng và ra hoa đậu quả nhiều. Ưa đất có tầng dày, độ mùn cao, chua, thoát nước. Tái sinh bằng hạt tốt.
Mùa hoa tháng 4-5, mùa quả tháng 9-10. Phân bố: Lào Cai, Quảng Ninh, Thừa Thiên-Huế. Còn có ở Trung Quốc.
Bộ phận dùng: Quả – Fructus Meliosmae Rigidae.
Tính vị, tác dụng: Chỉ khái, chỉ thống.
Công dụng mật sạ cứng
Ở Trung Quốc, quả dùng trị cảm mạo và họ. Liều dùng uống trong, dạng thuốc sắc, 8-12g.
Ghi chú: Cây đẹp, có tán rộng, có thể trắng làm cây lục hoá đô thị. Vỏ thân chứa 15.0% tanin; lá chứa 5.7% tanin.
Điều trị đau dạ dày: Theo Đông y, ăn sống hoặc xay nhuyễn để lấy nước ép dùng trong điều trị các khó khăn ở bụng như tiêu chảy, đau dạ dày và các bệnh về đường tiêu hóa như kiết lỵ và các vấn đề khác liên quan.
Tốt cho xương và răng: Vitamin C là một khoáng chất chống oxy hóa mạnh có trong cây mật gấu có vai trò đặc biệt đối với cơ thể là duy trì xương và răng cũng như ngăn ngừa sự thiếu hụt liên quan đến vitamin thiết yếu này. Vitamin K duy trì xương khỏe mạnh và ngăn ngừa sự yếu của các mô xương được gọi là loãng xương.
Tăng cường trao đổi chất: Hàm lượng vitamin B1 được gọi là thiamine đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa lipid, axit amin và glucose trong cơ thể con người. Thiamine là một chất bổ sung chế độ ăn uống quan trọng từ cây mật gấu giúp oxy hóa các axit béo khác để tạo ra sự tổng hợp lipid.
Kháng khuẩn hiệu quả: Chất sesquiterpenoids làm nên đặc tính của vị đắng trong cây mật gấu có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm cực tốt.
Xem thêm:
